درمان ارتودنسی با پیشرفتهای زیادی که در سالهای اخیر داشته است، راهحل مناسب و غیر تهاجمی برای اصلاح و بهبود چنین مشکلاتی است با این حال ممکن است بسیاری از افراد با شیوهها، ابزار یا اصطلاحات ارتودنسی، آشنایی کاملی نداشته باشند و تنها ارتودنسی را محدود به دستگاهها و روشهای سنتی و قدیمی بدانند. در این مقاله قصد داریم که شما را با واژهای به نام ارتودنسی کاموفلاژ یا ارتودنسی جبرانی، تاثیرات آن و موارد استفاده از آن آشنا کنیم.
متاسفانه شیوع ناهنجاریهای اسکلتی مربوط به فک یا مشکلات مربوط به دندانها در کشور ما نسبتا زیاد است و کمتر کسی از این نظر در وضعیت مناسب و ایدهآلی قرار دارد. این ناهنجاریها، علاوه بر تاثیر منفی که روی ظاهر و زیبایی افراد دارند و اعتماد به نفس آنها را به شدت کاهش میدهند، مشکلات زیادی در هنگام جویدن مواد غذایی و گوارش غذاها یا صحبت کردن نیز برای افراد ایجاد میکنند.
بیشتر افراد ارتودنسی را با بریسهای فلزی ارتودنسی ثابت، یعنی با نگینها (براکتهای ارتودنسی) و سیمها و کشهای مخصوص ارتودنسی میشناسند. شاید بعضی از افراد با پلاکهای شفاف ارتودنسی متحرک نیز آشنا باشند، اما دستگاهها و روشهای ارتودنسی بسیار پیشرفته و گوناگون هستند و دانستههای ما در مورد آن ها، بسیار محدود است. در واقع تنها کاربرد روش ارتودنسی، مرتب کردن دندانهای کج و به هم ریخته نیست، بلکه درمان ارتودنسی برای پیشگیری یا درمان بسیاری از ناهنجاریهای فکی نیز به کار میرود و در واقع درمان ارتودنسی، تحول بزرگی در ظاهر و سلامتی افراد جامعه ایجاد میکند.
درمان ارتودنسی دندان، هم برای کودکان قابل استفاده است (برای کودکان موثرتر واقع شده و راحتتر انجام میشود) و هم برای اصلاح مشکلات مربوط به فک و دندانهای بزرگسالان کاربرد گستردهای دارد. در سالهای اخیر استقبال مردم برای استفاده از درمان ارتودنسی رو به افزایش است و مزایای ارتودنسی برای افراد آشکار شده است.
شاید در مورد مزایا و فواید درمان ارتودنسی، جنبه ظاهری آن به ذهن شما برسد؛ البته درمان ارتودنسی میتواند تغییرات مثبت زیادی روی ظاهر افراد ایجاد کند، و این موضوع اهمیت زیادی دارد؛ زیرا باعث افزایش اعتماد به نفس بیماران شده و همچنین باعث میشود احساس خوب و مثبتی نسبت به ظاهر خود داشته باشند؛ اما روش ارتودنسی علاوه بر اینها، فواید زیادی برای سلامتی بیماران دارد. در ادامه به بررسی این فواید میپردازیم:
دندانها اولین اعضایی هستد که لقمه غذای وارد شده به دهان را گوارش میکنند. اگر دندانها رابطه درستی باهم نداشته باشند، انجام این کار با مشکلاتی مواجه میشود.
دندانهایی که وضعیت صحیحی در دهان ندارند، فشار و نیروهای مخربی به سایر دندانها و نیز لثه وارد میکنند که میتواند زمینه ساز آسیبهای پریودنتال شوند.
رابطه فکی نامناسب میتواند دردهایی را در ناحیه فک، صورت، گردن و کتف ایجاد کند؛ به علاوه بیماران معمولا در هنگام خواب دچار آپنه میشوند.
واژه کاموفلاژ در اصل به معنی مخفی کردن چیزی یا پوشاندن است. ارتودنسی کاموفلاژ، همچنین با نام ارتودنسی جبرانی یا اصلاحی نیز شناخته میشود. در واقع ارتودنسی کاموفلاژ زمانی به کار می رود که بیمار دچار مشکلات اسکلتی در استخوان فک خود است، اما از روشهای متداول برای اصلاح این مشکلات استفاده نمیشود. در واقع دندانپزشک تغییر خاصی در ساختارهای اسکلتی فک بیمار ایجاد نمیکند، بلکه با اصلاح کردن و جابهجایی دندانهای بیمار، مشکلات فکی او را جبران کرده و به نوعی آنها را پوشش میدهد یا مخفی میکند.
به این ترتیب به کمک روش ارتودنسی کاموفلاژ، عقب ماندگیها یا ناهنجاریهای فکی زیاد به چشم نمیآیند و مشخص نیستند. در واقع اگر بیماری در سنین قبل از بلوغ باشد، میتوان به کمک دستگاههای فانکشنال ارتودنسی، مشکلات اسکلتی فک را حل کرد و یا از بروز آنها پیشگیری نمود؛ اما اگر فرد بعد از سن بلوغ برای اصلاح مشکلاتش مراجعه کند، راهحل مناسب برای او ارتودنسی کاموفلاژ است.
همان طور که قبلا هم اشاره کردیم، ارتودنسی کاموفلاژ یا ارتودنسی جبرانی، برای اصلاح کردن مشکلات فکی، یعنی مشکلات مربوط به ساختارهای اسکلتی و استخوانی به وسیله جابهجا کردن دندانها، کاربرد دارد. البته در صورتی که شدت این ناهنجاری و مشکلات اسکلتی در بیمار زیاد باشد ممکن است متخصص ارتودنسی برای اصلاح ناهنجاری فک او از روشهایی مانند جراحی فک نیز استفاده کند. در ادامه به بررسی برخی از مواردی که به کمک ارتودنسی کاموفلاژ میتوانیم آنها را اصلاح کنیم میپردازیم:
به طور نرمال و طبیعی، فک بالا و دندانهای فک بالا قدری از فک پایین جلوتر قرار گرفتهاند؛ به نحوی که دندانهای فک بالا کمی از دندانهای فک پایین را پوشش میدهند؛ اما اگر در بیماری فک پایین بیش از اندازه عقبتر از فک بالا قرار گرفته باشد، این موضوع اغلب در نیمرخ این افراد هم دیده میشود. در این صورت برای بهبود این وضعیت میتوان از ارتودنسی کامفولاژ یا ارتودنسی جبرانی استفاده کرد.
به این ترتیب که متخصص ارتودنسی سعی میکند که قوس دندانی فک بالا را عقب ببرد و در مقابل قوس دندانی فک پایین را قدری به سمت جلو هدایت کند و به این ترتیب فاصلهای که بین فک بالا و پایین قرار داشت را اصلاح نماید. این کار ممکن است همراه با کشیدن دندان باشد که معمولا دندان آسیای کوچک فک بالا کاندید کشیده شدن است یا میتواند بدون کشیدن دندان و تنها با استفاده از الاستیکهای بین فکی انجام شود.
هنگام استفاده از ارتودنسی کامفولاژ باید به نکات زیادی توجه شود؛ زیرا انجام این کار میتواند همراه با پیچیدگیهایی باشد و یا عواقبی برای بیمار به دنبال داشته باشد؛ بنابراین برای انجام این کار حتما به یک متخصص متبحر و باتجربه مراجعه کنید.